31 October 2016

Kijkt een filosoof wel eens uit het raam?

Kijkt een filosoof wel eens uit zijn raam? Heeft de studeerkamer van een filosoof eigenlijk wel een raam? Als hij uit het raam zou kijken, zou hij dit zien:

biddende mensen op plein na aardbeving Italië
NOS journaal zondag 30 oktober 2016 20 uur
nonnen waren aan het bidden in de kerk
toen de aardbeving hun kerk verwoeste
NOS journaal zondag 30 oktober 2016 20 uur

 

In het Italiaanse stadje Norcia werd de basiliek van de heilige Benedictus verwoest en stortte ook een andere kerk in het middeleeuwse centrum in. In het al zo zwaar getroffen Amatrice bezweek een kerktoren.

De filosoof schrijft "Het wereldbeeld van een theist is coherent. Om te beginnen gelooft hij dat God bestaat. God is een alomtegenwoordige, alwetende en almachtige (niet lichamelijke) persoon. Hij is de schepper van hemel en aarde." [1]

Dat betekent dat God de aarde inclusief tektoniek en aardbevingen heeft geschapen [2]. En hij spaart biddende nonnen ook niet. En laat kerktorens instorten. Zie daar maar eens een consistent, coherent theïstisch wereldbeeld van te maken.

Dit maakt het ook niet makkelijker: 
"hij [de christen] heel de wereld ziet als uit Gods hand en in overeenstemming met Gods wil." ;
"Als de natuur het water doet stromen van de bergen naar de zee, dan heeft God dit zo gewild."

Aardbevingen zijn dus in overeenstemming met Gods wil. Alles is in overeenstemming met Gods wil.
 

De filosoof is zich wel bewust van het probleem van het kwaad: 

"God is de schepper van hemel en aarde en daarom is hij ook de schepper van het kwaad. Maar waarom zou een goede [3] alwetende God willen dat de mens lijdt? Het kwaad is een lastig vraagstuk voor de theïst omdat het bestaan van God in twijfel wordt getrokken."

De biddende gelovigen op het plein zijn paradoxaal. Als zij tot God bidden om bescherming, bidden ze tot de God die hemel en aarde heeft gemaakt en die de aardbeving heeft gewild. Dus: waarom aan God vragen om tegen zijn wil in te gaan?

De biddende gelovigen bewijzen dat geen enkel feit het bestaan van God in twijfel kan trekken. Ze bidden tegen de feiten in. Je kunt niet bewijzen dat God niet bestaat! roepen gelovigen triomfantelijk tegen de atheïst. Precies! Dat is juist het punt van de atheïst! Geen denkbaar feit kan het bestaan van God weerleggen. Niets. Precies, dat maakt het concept 'God' juist waardeloos! Onweerlegbaar of niet, bestaand of niet-bestaand, coherent of incoherent, consistent of inconsistent, hoe kun je aan de God van de aardbevingen troost en steun ontlenen?

En dat raam? Ach, laat maar zitten! Niet nodig! Totaal overbodig!


Postscript 14 November 2016

Een aardbeving in Nieuw-Zeeland 13 nov 2016 heeft schade aangericht aan de infrastructuur en huizen in NIeuw-Zeeland o.a. in het plaatsje Christchurch. (what's in a name?). Christchurch werd vijf jaar geleden nog getroffen door een aantal verwoestende aardbevingen. Toen kwamen er 185 mensen om. "The city's iconic ChristChurch Cathedral was severely damaged and lost its spire [toren]". De Here spaart zelfs de kathedraal van Christchurch niet!


Noten

  1. Superconcept, De Pseudo Theoloog  zondag 30 oktober 2016
  2. Diep onder Italië wringt de Afrikaanse aardplaat zich al zo'n 50 miljoen jaar lang onder die van Eurazië, met een snelheid van 4 tot 10 millimeter per jaar. (VK)
  3. Algoed volgt niet uit de definitie: "God is een alomtegenwoordige, alwetende en almachtige (niet lichamelijke) persoon." Het woordje "algoed" is weggelaten. Freudiaans?

20 October 2016

Bekroonde documentaire: 'Spinoza, een vrije denker'. Complex en toegankelijk.

Spinoza, een vrije denker. Do 13 okt NPO2 0:10

Arm, arm Holland!
Weg is de tolerantie!
Weg is de verdraagzaamheid!
Waarom mensen omvormen tot getemde beesten of volgzame slaven?
Dat kan niet de bedoeling zijn!
Nee, het doel is mensen in staat te stellen hun lichamelijke en geestelijke vermogens ongehinderd te ontwikkelen, zodat ze in vrijheid hun verstand kunnen gebruiken.
Alleen in een samenleving met redelijk denkende burgers zijn we elkaar niet vijandig gezind en bestrijden we elkaar niet achterbaks uit haat of woede.
Weg met de politieke macht van de godsdiensten.
Democratie wil ik, waarin goedsdiensten aan wetgeving gehouden zijn, en een samenleving waarin vrijheid van meningsuiting en vrijheid van denken gewaarbord is.
Het doel van de staat of politiek is daarom: vrijheid creeëren.
Vrijheid maakt een samenleving uiteindelijk sterker, en gunt iedereen een plaats. Iedereen.
(
46e – 47e min.)

Spinoza (gespeeld door Rowin Prins, komt zelf niet aan het woord!)

Een belangrijk fragment uit de bekroonde documentaire/speelfilm 'Spinoza: een vrije denker' van Robin Lutz. De dag vóór de uitzending, 13 oktober, ontving producent Robin Lutz de ‘gouden dolfijn’ voor deze film (hier). Hoogleraar geschiedenis van de filosofie en Spinozakenner Wiep van Bunge, die tevens als presentator optreedt, staat garant voor de filosofische betrouwbaarheid. We zien Spinoza (gespeeld door de acteur Rowin Prins) in actie: schrijvend, lenzend slijpend, lopend in een 17e eeuws decor, maar altijd zwijgend. De regisseur heeft er voor gekozen Spinoza zelf niet aan het woord te laten (was de impact van de film niet groter geweest als Spinoza zijn eigen verhaal deed?). Ook zien we rabbijn Awraham Soetendorp, prof. dr. Peter Hagoort en prof. dr. Vincent Icke. Het optreden van de Nederlandse ambassadeur in de VS, Rudolf Bekink, vond ik minder geslaagd (stem!).

Wiep van Bunge in 17e eeuws Den Haag
Wiep van Bunge in Spinoza's werkkamer

Awraham Soetendorp, rabbijn liberaal Joodse gemeenschap
prof. Peter Hagoort, neurowetenschapper
prof. Vincent Icke, fysicus

Het fragment waarmee ik dit blog opende is onvermijdelijk uit zijn historische context gehaald. Wat was de aanleiding? Waar gaat dit over? U moet de film zien (hier, ik weet niet hoelang het daar blijft staan!) om die context te begrijpen. Ëén ding is duidelijk: om de moderne Nederlandse politiek en wetgeving, de verhouding tussen kerk en staat, de vrijheid van geloof en meningsuiting, etc. te begrijpen moet je Spinoza leren kennen. De film geeft een laagdrempelige toegang tot de tijd en gedachtenwereld van Spinoza. Is spannend en onderhoudend en heeft ook nog een onthulling over het Vaticaan in petto.  Spinoza was behalve theoloog, politicoloog, filosoof ook wetenschapper en lenzenslijper. Al deze kanten komen aan bod. Het is daardoor zeker geen oppervlakkige documentaire geworden.

Spinoza laat zien hoe gevaarlijk het is om geestelijken politieke macht te geven. De macht van de kerk dient onderworpen te zijn aan de macht van de Staat.  (50e min)
Ik heb nog geen blogs gezien over deze fantastische (computeranimatietechnieken!) en indrukwekkende documentaire. Elders las ik dat er nog gediscussieerd wordt over de vraag of je de 4 pilaren onder de aarde (in de Bijbel) letterlijk of figuurlijk moet lezen. Spinoza was zijn tijd 350 jaar vooruit. Sommigen zijn hun tijd 350 jaar achteruit (als je dat zo kan noemen!).

"Alles wat voortreffelijk is,
is even moeilijk als zeldzaam"

PS: Ik laat het aan de lezer over om uit te vinden waarom uitgerekend de EO deze documentaire uitgezonden heeft. Om 10 over 12 's nachts...

Zie de documentaire hier voordat ie verdwenen is! 

vrijdag 21 okt: foto Awraham Soetendorp toegevoegd.

maandag 24 okt toegevoegd:

We mogen dus niet over dit manuscript spreken en hoe het terechtgekomen is in de bibliotheek van het Vaticaan? 4:52 min
Klopt dat? Ja, ja.